مستر دانشجو | بهترین تجربه مهاجرت به ترکیه و آموزش آنلاین
نویسنده: مستردانشجو 
آشنایی مدل SMART یک روش هدف‌گذاری
مدل SMART یک روش هدف‌گذاری است که به شما کمک می‌کند تا اهداف خود را به صورت خاص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و محدودیت زمانی تعریف کنید.
این روش باعث می‌شود که هدف‌های شما واضح و عملی باشند و شما بتوانید پیشرفت خود را ردیابی و ارزیابی کنید.
برای استفاده از مدل SMART، شما باید پاسخ‌های جامع و دقیقی به پنج سوال زیر بدهید:
- هدف شما چقدر خاص است؟ (Specific)
- هدف شما چگونه قابل اندازه‌گیری است؟ (Measurable)
- هدف شما چقدر قابل دستیابی است؟ (Attainable)
- هدف شما چقدر مرتبط با نیازها و ارزش‌های شما است؟ (Relevant)
- هدف شما چه محدودیت زمانی دارد؟ (Time-Bound)
برای نمونه، فرض کنید شما می‌خواهید به عنوان یک کوچ حرفه‌ای فعالیت کنید. برای تعریف یک هدف SMART، می‌توانید به صورت زیر عمل کنید:
هدف خاص: من می‌خواهم به عنوان یک کوچ حرفه‌ای فعالیت کنم و به افراد در زمینه‌های شغلی، زندگی و ذهنیت کمک کنم.
هدف قابل اندازه‌گیری: من می‌خواهم در طول سال آینده حداقل ۵۰ مشتری جذب کنم و درآمد ماهانه حداقل ۱۰ میلیون تومان داشته باشم.
هدف قابل دستیابی: من می‌خواهم برای رسیدن به این هدف، دوره‌های آموزشی لازم را بگذرانم، گواهینامه‌های معتبر را کسب کنم، وبسایت و شبکه‌های اجتماعی خود را راه‌اندازی کنم و با استفاده از تبلیغات و توصیه‌های دهان به دهان بازار خود را گسترش دهم.
هدف مرتبط: من می‌خواهم به عنوان یک کوچ حرفه‌ای فعالیت کنم چون علاقه مند به توسعه فردی و کار با افراد هستم و فکر می‌کنم می‌توانم تأثیر مثبت بر زندگی آن‌ها بگذارم. این هدف با ارزش‌ها و نیازهای شخصی و حرفه‌ای من سازگار است.
هدف محدودیت زمانی: من می‌خواهم تا پایان سال آینده (۱۴۰۲) به این هدف برسم و در طول این مسیر، نقطه‌های کنترلی را برای خود تعیین کنم. برای مثال، تا پایان سه ماه آینده، دوره‌های آموزشی را تکمیل کنم، تا پایان شش ماه آینده، گواهینامه‌های لازم را دریافت کنم، تا پایان نه ماه آینده، وبسایت و شبکه‌های اجتماعی خود را راه‌اندازی کنم و تبلیغات را شروع کنم و تا پایان سال، حداقل ۵۰ مشتری جذب کنم.
با استفاده از این روش، شما می‌توانید هدف خود را به صورت جزئی و قابل دسترس بشکنید و با انگیزه و خودباوری بالاتر به سوی آن حرکت کنید.
ارزیابی هدف‌های SMART
برای ارزیابی هدف‌های SMART خود، شما باید از معیارها و ابزارهایی استفاده کنید که به شما نشان دهند که چقدر به هدف خود نزدیک شده‌اید و چه چیزهایی را باید تغییر دهید.
برخی از روش‌های ارزیابی هدف‌های SMART عبارتند از:
- استفاده از سیستم‌های ردیابی و نظارت مانند Google Analytics، Excel، یا نرم‌افزارهای مخصوص برای ثبت و تحلیل داده‌های مربوط به هدف.
- استفاده از بازخوردهای سازنده از سوی مشتریان، همکاران، رؤسا، یا مربیان برای ارزیابی کیفیت و اثربخشی هدف.
- استفاده از معیارهای استاندارد برای مقایسه عملکرد خود با دیگران یا با خودتان در زمان‌های مختلف.
- استفاده از تست‌ها، آزمون‌ها، گواهینامه‌ها، یا سنجش‌های دیگر برای اندازه‌گیری سطح دانش، مهارت، یا توانایی خود در رابطه با هدف.
- استفاده از نقطه‌های کنترلی یا فاز‌های مختلف برای بررسی پیشرفت خود در طول مسیر و تعیین نقاط قوت و ضعف.
با استفاده از این روش‌ها، شما می‌توانید به صورت منظم و دقیق هدف‌های خود را ارزیابی کنید و در صورت لزوم تغییرات لازم را در برنامه خود اعمال کنید.
چه تفاوتی بین هدف‌های SMART و هدف‌های عادی وجود دارد؟
تفاوت اصلی بین هدف‌های SMART و هدف‌های عادی این است که هدف‌های SMART دارای پنج ویژگی خاص هستند که آن‌ها را بیشتر قابل دستیابی، قابل اندازه‌گیری، و موثر می‌کنند.
این پنج ویژگی عبارتند از:
Specific: هدف SMART باید خاص و مشخص باشد و به سوالات چه، چرا، چگونه، کی، و کجا پاسخ دهد.
Measurable: هدف SMART باید قابل اندازه‌گیری باشد و دارای معیارها و شاخص‌هایی باشد که پیشرفت و موفقیت را نشان دهند.
Achievable: هدف SMART باید قابل دستیابی باشد و در حد توانایی، منابع، زمان، و شرایط فعلی قرار داشته باشد.
Relevant: هدف SMART باید مرتبط با نیازها، ارزش‌ها، رؤیا، و مأموریت شخص یا سازمان باشد و با اهداف دیگر سازگار باشد.
Time-Bound: هدف SMART باید دارای محدودیت زمانی باشد و سررسید یا زمانبندی مشخص داشته باشد.
به عنوان مثال، فرض کنید شما یک هدف عادی مانند «من می‌خواهم کتاب بخوانم» دارید. این هدف خیلی کلی است و نمی‌توانید بسنجید که چقدر به آن نزدیک شده‌اید یا چقدر برای رسیدن به آن تلاش کرده‌اید. اما اگر شما این هدف را به صورت SMART تعریف کنید، مثلاً «من می‌خواهم تا پایان سال جاری ۱۰ کتاب در زمینه توسعه فردی بخوانم»، این هدف خاص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط، و زمانبندی شده است. شما می‌توانید پروسه خود را رصد کنید و به صورت منظم از پاسخ به این هدف اطمینان حاصل کنید.
چگونه می‌توانم هدف‌های SMART خود را به دیگران توضیح دهم؟
برای توضیح هدف‌های SMART خود به دیگران، شما باید از چند نکته توجه کنید:
ابتدا هدف خود را به صورت کامل و دقیق بیان کنید و از هر یک از پنج ویژگی SMART نام ببرید و توضیح دهید که چگونه در هدف شما لحاظ شده‌اند.
سپس دلیل انتخاب این هدف را برای خود و سازمان یا گروه خود شرح دهید و نشان دهید که چگونه این هدف با ارزش‌ها، رؤیا، و مأموریت شما سازگار است.
سپس روش‌ها، استراتژی‌ها، و اقداماتی را که برای رسیدن به این هدف در نظر گرفته‌اید معرفی کنید و نحوه پیاده‌سازی و اجرای آن‌ها را توضیح دهید.
سپس معیارها، شاخص‌ها، و ابزارهایی را که برای اندازه‌گیری و ارزیابی پیشرفت و موفقیت خود در رابطه با هدف استفاده می‌کنید مشخص کنید و نحوه استفاده از آن‌ها را شرح دهید.
در نهایت، بازخورد، پشتیبانی، و همکاری دیگران را برای بهبود و بهینه‌سازی هدف خود درخواست کنید و نقطه‌های قوت و ضعف خود را در مورد هدف شناسایی کنید.
به عنوان مثال، فرض کنید شما یک هدف SMART مانند «من می‌خواهم تا پایان سال جاری ۱۰ کتاب در زمینه توسعه فردی بخوانم» دارید. برای توضیح این هدف به دوستان یا خانواده خود می‌توانید به صورت زیر عمل کنید:
من یک هدف SMART برای خود تعریف کرده‌ام که به صورت زیر است: من می‌خواهم تا پایان سال جاری ۱۰ کتاب در زمینه توسعه فردی بخوانم. این هدف خاص است چون من موضوع، تعداد، و زمان کتاب‌خوانی را مشخص کرده‌ام. قابل اندازه‌گیری است چون من می‌توانم تعداد کتاب‌های خوانده شده را شمارش کنم. قابل دستیابی است چون من علاقمند به توسعه فردی هستم .
