مستر دانشجو | بهترین تجربه مهاجرت به ترکیه و آموزش آنلاین
نویسنده: مستردانشجو 
قضاوت و باز خورد در کوچینگ
قضاوت و باز خورد در کوچینگ موضوعی است که بسیار مهم و حساس است.
کوچینگ یک فرآیند ارتباطی است که در آن کوچ به مراجع کمک می‌کند تا به خودآگاهی، رشد و تحقق اهداف خود برسد.
در این فرآیند، باز خورد یک ابزار اثربخش است که کوچ می‌تواند از آن برای تشویق، تصحیح، راهنمایی و پشتیبانی مراجع استفاده کند.
اما باز خورد باید به گونه‌ای باشد که سازنده، مفید، عینی و بدون قضاوت باشد. در غیر این صورت، ممکن است باز خورد منفی، مخرب، غیر واقع‌گرا و قضاوت‌آمیز باشد و به جای افزایش اعتماد به نفس و رضایت مراجع، منجر به ناراحتی، دفاعیه، عصبانیت و دلسردی شود.
برای ارائه یک باز خورد سازنده در کوچینگ، باید چند نکته را رعایت کرد:
باز خورد باید در زمان مناسب داده شود. زمان مناسب آن است که مراجع آمادگی و تمایل برای شنیدن باز خورد را داشته باشد و باز خورد مربوط به عملکرد یا رفتار حال حاضر یا نزدیک به آن باشد.
باز خورد باید براساس مشاهده عینی و داده‌های قابل اندازه‌گیری باشد. کوچ نباید از حالات شخصی، حس‌ها، فرض‌ها یا تفسیرات خود برای دادن باز خورد استفاده کند. بلکه باید به صورت واضح و شفاف به مراجع بگوید که چه چیزی را دیده یا شنیده است و چه پیامدهایی را برای آن پیش‌بینی می‌کند.
باز خورد باید همراه با راهکار و پیشنهاد باشد. کوچ نباید فقط نقطه ضعف یا اشتباه مراجع را به او بگوید. بلکه باید به او کمک کند تا راه‌حل‌های مناسب برای بهبود یا اصلاح عملکرد یا رفتار خود پیدا کند.
باز خورد باید متناسب با نیاز و هدف مراجع باشد. کوچ باید باز خورد را به گونه‌ای ارائه کند که مراجع بتواند از آن برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند. برای این منظور، کوچ باید اهداف مراجع را بشناسد و باز خورد را با آن‌ها هماهنگ کند. باز خورد باید به مراجع نشان دهد که چطور می‌تواند بهتر عمل کند و چه فوایدی از آن به دست می‌آورد.
باز خورد باید تعادلی بین تأیید و اصلاح داشته باشد. کوچ نباید فقط به مراجع نقطه ضعف یا اشتباه را بگوید. بلکه باید به او تأیید و تشویق هم بدهد. تأیید و تشویق موجب می‌شود که مراجع اعتماد به نفس، رضایت و انگیزه خود را حفظ و افزایش دهد. همچنین، کوچ نباید فقط به مراجع نقطه قوت یا موفقیت را بگوید. بلکه باید به او راه‌حل‌هایی برای حفظ و تقویت آن‌ها هم بدهد. تعادل بین تأیید و اصلاح موجب می‌شود که مراجع رشد و یادگیری خود را ادامه دهد.
چرا باز خورد باید تعادلی باشد
باز خورد باید تعادلی باشد چون اگر فقط منفی باشد، ممکن است مراجع را ناراحت، دلسرد و دفاعیه کند و اگر فقط مثبت باشد، ممکن است مراجع را خودراضی، خودخواه و بی‌توجه به نقاط ضعف خود کند.
تعادل در باز خورد به مراجع کمک می‌کند تا هم اعتماد به نفس و انگیزه خود را حفظ کند و هم فرصت یادگیری و رشد خود را داشته باشد.
برای ایجاد تعادل در باز خورد، می‌توان از تکنیک‌های مختلفی استفاده کرد. یکی از این تکنیک‌ها تکنیک ساندویچ است که در آن باز خورد منفی را بین دو باز خورد مثبت قرار می‌دهیم.
این تکنیک باعث می‌شود که مراجع باز خورد منفی را بهتر بپذیرد و از تلخی آن کم شود. البته باید دقت کرد که تکنیک ساندویچ هم ممکن است معایب و اشکالات خود را داشته باشد. برای مثال، ممکن است مراجع باز خورد منفی را جدی نگیرد یا به باز خورد مثبت شک کند. بنابراین، باید به شرایط و نوع باز خورد مناسب بسته به هدف و نیاز مراجع توجه کرد.
یک مثال از تکنیک ساندویچ
می‌توانم یک مثال از تکنیک ساندویچ برای شما بگویم. فرض کنید که شما یک کوچ هستید و می‌خواهید به یک مراجع که در زمینه فروش فعالیت می‌کند، باز خورد بدهید.
شما می‌توانید از تکنیک ساندویچ به این شکل استفاده کنید:
ابتدا به مراجع تعریف و تقدیر کنید که چقدر در فروش محصولات خود موفق بوده و چه روش‌های خلاقانه‌ای را برای جذب مشتری به کار گرفته است. به او بگویید که شما از تلاش و پشتکار او تحسین می‌کنید و از نتایج عالی او خوشحال هستید.
سپس به مراجع نقطه ضعف یا اشتباه خود را در زمینه فروش بگویید. به او بگویید که شما متوجه شده‌اید که او گاهی اوقات در برخورد با مشتریان سخت‌گیر و تندخو است و این ممکن است باعث دلخوری یا دوری مشتریان شود. به او بگویید که شما قصد ندارید به او قضاوت کنید یا از ارزش و توانایی‌های او کاسته کنید، بلکه فقط می‌خواهید به او کمک کنید تا عملکرد خود را بهبود ببخشد و رضایت مشتریان را بالاتر ببرد.
در نهایت، دوباره به مراجع تأیید و تشویق بدهید. به او بگویید که شما باور دارید که او می‌تواند با استفاده از راهکار‌های مناسب، رفتار خود را با مشتریان تغییر دهد و نتایج بهتری را کسب کند. به او پیشنهاد دهید که در جلسات آینده، با هم روش‌های مناسب برای برقراری ارتباط سالم و مؤثر با مشتریان را بررسی و تمرین کنید. به او بگویید که شما همیشه در کنار او هستید و آماده حمایت و همکاری با او هستید.
باز خورد تطبیقی-اجتماعی چیست و چه تفاوتی با باز خورد ساندویچ دارد؟
باز خورد تطبیقی-اجتماعی یا هنجاری، نوعی باز خورد است که در آن مراجع می‌تواند عملکرد خود را با عملکرد دیگران مقایسه کند. این باز خورد می‌تواند مثبت یا منفی باشد. برای مثال، اگر مراجع بهتر از میانگین گروه عمل کند، باز خورد تطبیقی-اجتماعی مثبت دریافت می‌کند و اگر بدتر از میانگین گروه عمل کند، باز خورد تطبیقی-اجتماعی منفی دریافت می‌کند. این باز خورد ممکن است بر روی انگیزه، اعتماد به نفس و یادگیری مراجع تأثیر داشته باشد.
باز خورد تطبیقی-اجتماعی با باز خورد ساندویچ تفاوت دارد.
باز خورد ساندویچ نوعی باز خورد است که در آن باز خورد منفی را بین دو باز خورد مثبت قرار می‌دهیم. این باز خورد به مراجع نشان می‌دهد که چه نقطه قوت و ضعف دارد و چه راه‌حل‌هایی برای بهبود عملکرد خود وجود دارد. این باز خورد همچنین به مراجع تأکید و تشویق می‌دهد که به رشد و یادگیری خود ادامه دهد.
من سعی می‌کنم با چند مثال دقیق‌تر، تفاوت این دو نوع باز خورد را برای شما توضیح دهم.
فرض کنید که شما یک دانشجو هستید و در یک آزمون ریاضی شرکت کرده‌اید. نمره شما ۱۵ از ۲۰ است و میانگین نمرات کلاس ۱۲ از ۲۰ است. اگر معلم شما به شما بگوید که «آفرین، نمره خوبی گرفتی. بهتر از میانگین کلاس عمل کردی.»، این یک نوع باز خورد تطبیقی-اجتماعی مثبت است. این باز خورد به شما نشان می‌دهد که شما در مقایسه با دیگران، عملکرد خوبی داشته‌اید و معلم شما از شما راضی است.
اگر معلم شما به شما بگوید که «خوب بود، ولی می‌توانستی بهتر هم باشی. توجه کن که در سوال ۳، جواب را اشتباه حساب کردی و در سوال ۵، فراموش کردی که علامت منفی را بنویسی.»، این یک نوع باز خورد ساندویچ است. این باز خورد به شما نشان می‌دهد که چه نقطه قوت و ضعف دارید و چه راه‌حل‌هایی برای بهبود عملکرد خود وجود دارد.
فرض کنید که شما یک ورزشکار هستید و در یک مسابقه دو و میدانی شرکت کرده‌اید. زمان شما ۱۰ ثانیه است و زمان قهرمان مسابقه ۹ ثانیه است. اگر مربی شما به شما بگوید که «خسته نباشی، زحمت کشیدی. ولی زمانت خوب نبود. تفاوت زیادی با قهرمان داری.»، این یک نوع باز خورد تطبیقی-اجتماعی منفی است. این باز خورد به شما نشان می‌دهد که شما در مقایسه با دیگران، عملکرد ضعیفی داشته‌اید و مربی شما از شما راضی نیست.
اگر مربی شما به شما بگوید که «آفرین، تلاش خوبی کردی. ولی هنوز جای کار داری. باید بر روش دویدنت بیشتر تمرین کنی و سعی کنی قدم‌هات را بلندتر بگیری.»، این یک نوع باز خورد ساندویچ است.
| باز خورد تطبیقی-اجتماعی | باز خورد ساندویچ |
|---|---|
| در آن مراجع عملکرد خود را با عملکرد دیگران مقایسه می‌کند | در آن مراجع نقطه قوت و ضعف خود را می‌بیند |
| می‌تواند مثبت یا منفی باشد | همیشه شامل یک باز خورد منفی و دو باز خورد مثبت است |
| بر روی انگیزه، اعتماد به نفس و یادگیری مراجع تأثیر دارد | به مراجع تأکید و تشویق می‌دهد که به رشد و یادگیری خود ادامه دهد |
| برای ارائه آن، نیاز به دانستن عملکرد دیگران است | برای ارائه آن، نیاز به دانستن راه‌حل‌های مناسب است |
کِی و چگونه از هر نوع باز خورد استفاده کنم؟
برای فهمیدن که کِی و چگونه از هر نوع باز خورد استفاده کنیم، باید به چند عامل توجه کنیم. این عوامل عبارتند از:
هدف باز خورد: آیا می‌خواهیم به مراجع نشان دهیم که چقدر پیشرفت کرده‌اند یا چقدر از دیگران بهتر هستند؟ آیا می‌خواهیم به مراجع نشان دهیم که چه نقطه قوت و ضعف دارند و چه راه‌حل‌هایی برای بهبود عملکرد خود وجود دارد؟
شخصیت و نیاز مراجع: آیا مراجع اعتماد به نفس بالایی دارد یا نه؟ آیا مراجع به باز خورد منفی حساس است یا نه؟ آیا مراجع به تشویق و تأکید نیاز دارد یا نه؟
شرایط و زمان باز خورد: آیا باز خورد در حضور سایرین ارائه می‌شود یا خصوصی است؟ آیا باز خورد در زمان مناسب و نزدیک به عملکرد ارائه می‌شود یا نه؟
به‌طور کلی، می‌توان گفت که:
باز خورد تطبیقی-اجتماعی مثبت ممکن است برای افزایش انگیزه و اعتماد به نفس مراجع کاربرد داشته باشد، اما باید با احتیاط استفاده شود. زیرا ممکن است باعث شود مراجع فقط به رقابت با دیگران توجه کنند و از رشد و یادگیری خود غافل شوند. همچنین ممکن است باعث شود مراجع در صورت عدم دست‌یابی به عملکرد بالاتر از دیگران، نارضایت و ناراحت شوند. پس بهتر است از این نوع باز خورد در شرایط خصوصی و برای مراجع با اعتماد به نفس پایین استفاده کنید.
باز خورد ساندویچ ممکن است برای افزایش یادگیری و رشد مراجع کاربرد داشته باشد، اما باید با احتیاط استفاده شود. زیرا ممکن است باعث شود مراجع فقط به باز خورد مثبت توجه کنند و از باز خورد منفی دفاع کنند. همچنین ممکن است باعث شود مراجع باز خورد منفی را به عنوان یک نقص و نارضایتی درک کنند و نه به عنوان یک فرصت برای بهبود. پس بهتر است از این نوع باز خورد در شرایط عمومی و برای مراجع با اعتماد به نفس بالا استفاده کنید.
باز خورد ساندویچ همچنین باید به صورت صادقانه، واضح، دقیق و قابل اجرا ارائه شود. زیرا ممکن است مراجع باز خورد مثبت را به عنوان یک تعارف و باز خورد منفی را به عنوان یک حمله شخصی درک کنند. پس بهتر است از عبارات کلی و مبهم خودداری کنید و به جای آن از مثال‌های خاص و راه‌حل‌های عملی استفاده کنید.
